W chwili, gdy fotografia pojawiła się na świecie pierwszymi obiektami jakie ludzie pragnęli zachować na zdjęciach byli bez wątpienia oni sami. Portret to dziedzina fotografii, która rozwinęła się jako pierwsza, błyskawicznie oraz na ogromną skalę. Myślę, że nie będzie przesadą jeśli stwierdzę, iż obecnie każdy z nas posiada w swojej kolekcji zdjęcia z których znaczna ich część przedstawia Nas samych czy też członków Naszej rodziny. Portret towarzyszy ludziom praktycznie od momentu, gdy nauczyli się rysować, malować, czy uwieczniać w jakikolwiek sposób swój wizerunek.
-
W fotografii portret istniał praktycznie od samego jej początku
W fotografii portret istniał praktycznie od samego jej początku, ale na przestrzeni upływających wieków zmianie ulegały formy i sposoby fotografowania. Portret w fotografii to jednak duże wyzwanie, nierzadko wymagające sporego zaangażowania. Nie opiera się tylko na skierowaniu aparatu w czyjąś stronę i pośpiesznym wciśnięciu spustu migawki, lecz na fotografowaniu w taki sposób, by obraz przedstawiał osobę nie tylko jako postać, ale w taki, aby odzwierciedlał jej cechy charakteru co do łatwego zadania nie należy. Trzeba nauczyć się fotografować tak, by ostateczny efekt był zadowalający zarówno dla fotografa jak i dla samego modela. Aby tak właśnie było warto dobrać odpowiedni sposób oświetlenia, kadr oraz pamiętać o zastosowaniu wiele innych jakże istotnych czynników. Wykonanie portretu polega na przemyślanym fotografowaniu, z jak najmocniejszym nawiązaniem do cech osoby przed obiektywem oraz otoczenia.
-
Fotografia jest tańsza niż kiedykolwiek
Dziś fotografia jest tańsza niż kiedykolwiek, a i sam portret wykonuje się dzięki temu o wiele łatwiej, podczas gdy pierwsze portrety naświetlane były nawet przez kilka minut co stanowiło nie lada wyzwanie dla fotografa, ale przede wszystkim dla osoby fotografowanej. Przez długi czas naświetlania portretowanie w plenerze było znacznym utrudnieniem, a swobodne wykonanie takiego portretu nastąpiło dopiero w późniejszych latach.
Obecnie można wyróżnić wiele rodzajów portretu fotograficznego.
Może on być realistyczny lub fikcyjny, w zależności od tego, jaki efekt ma wywierać na odbiorcy. Może być to autoportret za pomocą którego pragniemy pokazać naszą osobowość lub określone cechy. Niezwykle często wykonuje się też portrety oficjalne na potrzeby pracy zawodowej, przez co nawet zdjęcia do dokumentów stanowią formę portretu realistycznego. W wielu sytuacjach fotografuje się ludzi w taki sposób, aby zdjęcia mówiły o nich jak najwięcej - jest to forma portretu psychologicznego.
Nierzadko można posunąć się nieco dalej fotografując także najbliższe otoczenie osoby fotografowanej oraz detale, które je tworzą lub nawet inne osoby tworząc w ten sposób portret środowiskowy - bardzo popularny jako forma reporterska. Na dodatek w portrecie nie trzeba wcale ograniczać się tylko do jednej osoby. Zapraszając do zdjęcia dwie, trzy lub większą ilość osób tworzymy portret zbiorowy, który może stanowić ponadczasową pamiątkę dla poszczególnej osoby przedstawionej na zdjęciu. Także forma pracy z modelem może być zróżnicowana. W zależności od tego czy sami go ustawiamy i wymagamy, aby siedział nieruchomo ze wzrokiem utkwionym w kierunku obiektywu - portret pozowany, świetnie opanowany przez zawodowe modelki, czy też pozwolimy na naturalne zachowanie, czyli znakomicie sprawdzający się portret naturalny. Także ze względu na miejsce rozróżniamy portret studyjny lub plenerowy.
Przede wszystkim jednak portret powinien być odzwierciedleniem cech danej osoby, jej charakteru, czy zwyczajów, lub jeśli to np. portret środowiskowy, to powinien zawierać stosowne rekwizyty lub detale z otoczenia fotografowanej osoby. W zależności od tego co chcemy pokazać to od Nas zależy czy będziemy fotografować twarz, popiersie czy może nawet całą postać. Nie bójmy się używać rekwizytów, który wzbogaci fotografię, wykorzystajmy spojrzenie, mimikę twarzy lub specyficzne ułożenie rąk. Ważne, by wszystko w kadrze wiązało się z fotografowaną osobą.
Najważniejszym elementem, oczywiście poza osobą fotografowaną jest światło.
To ono sprawia, że twarz, czy nawet cała postać w szerszym planie wygląda w odpowiedni sposób. W zależności od miejsca, w którym fotografujemy spotkamy się z różnym oświetleniem. Pracując w plenerze jesteśmy w znacznym stopniu uzależnieni od panujących warunków pogodowych. Najważniejsze skąd będzie padało światło oraz jaki zrobimy z niego użytek. Jeśli nagle niebo okryje się burzowymi chmurami z których spadnie orzeźwiający deszcz nie trzeba od razu przerywać pracy nad zdjęciami.
Należy pamiętać o tym, że nawet w deszczu można wykonać interesujący portret. Nie zapominajmy jednak o zabezpieczeniu Naszego sprzętu na którym pracujemy oraz o bezpieczeństwie Naszym oraz modela.
A na koniec jeszcze kilka zdań w ramach powtórzenia.
Prawda jest taka, iż recepty na wykonanie dobrego portretu dać nie można, gdyż to właśnie człowiek stanowi zawsze nowy temat wymagający za każdym razem indywidualnego podejścia. Od portretu wymaga się podobieństwa do osoby fotografowanej. Na podobieństwo to składa się wiele czynników. Nie wystarczy wierne odtworzenie rysów twarzy lecz dobry portret musi koniecznie łączyć się z podkreśleniem charakteru człowieka. Jednym słowem portret bez podpisu powinien wyrazić niemal wszystko o typie fotografowanej osoby i tutaj zaczyna się najtrudniejsza rola fotografa, który na kilka chwil musi stać się również psychologiem i fotografem w jednym.
Bardzo ważne, żeby już od samego początku Naszej fotograficznej podróży zaprzyjaźnić się z podstawowymi zasadami prawidłowego fotografowania, a dzięki temu będziemy podchodzić do tego z większym zaangażowaniem jak również oddaniem, a co chyba najważniejsze z satysfakcją z własnych zdjęć.
